Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną. Regulowana jest przez Kodeks cywilny. Zleceniobiorca podlega tylko i wyłącznie prawom zapisanym w umowie, ponieważ do umowy zlecenia nie są przypisane żadne przepisy kodeksu pracy. Pracodawca jest jednak zobowiązany do zapewnienia bezpieczeństwa i higienicznych warunków pracy swoim pracownikom.
Zleceniobiorca podejmuje się wykonywania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy. Praca niekoniecznie musi prowadzić do określonego rezultatu. Umowę zlecenie zawiera się na piśmie i musi być ona podpisana przez obydwie strony – zleceniodawcę i zleceniobiorcę. Zaletą takiej umowy jest swoboda w zakresie ustalenia czasu, miejsca i sposobu wykonywania zadania przez pracowników.
Niestety umowa zlecenie w żaden sposób nie chroni pracownika
Umowa taka może zostać w każdym momencie rozwiązana. Nie ma w niej, tak jak w przypadku mowy o pracę zapisów dotyczących np. urlopu w okresie letnim, okresu wypowiedzenia, świadczeń dodatkowych. Nie liczy się ona również do stażu pracy. Z punktu widzenia przedsiębiorcy jest ona dla niego bardziej korzystna, ponieważ nie ma on praktycznie żadnych dalszych zobowiązań wobec zleceniodawcy i może zrezygnować z jego pracy z dnia na dzień. Należy jednak pamiętać, że to samo prawo dotyczy zleceniobiorcy, który również w każdym momencie może odejść z pracy.
1 stycznia 2017 roku miała miejsce nowelizacja przepisów, na mocy których, odgórnie ustalona minimalna dawka wynagrodzenia obowiązuje także w odniesieniu do umów zleceń, w formie minimalnej stawki godzinowej. Przepis ten ma swoje zastosowanie zarówno do umów zawartych po 1 stycznia 2017 roku, jak i do tych sprzed tego okresu. Wysokość stawki godzinowej jest ściśle związana z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W 2018 roku minimalna stawka godzinowa za pracę wynosi 13,70 złotych brutto
Umowa zlecenie a zwolnienie lekarskie rządzi się odpowiednimi prawami.
Prawo do płatnego zwolnienia chorobowego przysługuje osobom, które opłacają składki na ubezpieczenie chorobowe. W przypadku umów o pracę jest to obowiązkowe, a zleceniobiorcy robią to dobrowolnie. Aby pracownik mógł podlegać takim ubezpieczeniom, musi złożyć specjalny wniosek do zleceniodawcy a ten przekazuje go Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych.
Ubezpieczenie takie zaczyna obowiązywać od dnia wskazanego na piśmie i wygasa w trzech sytuacjach: w dniu oznaczonym we wniosku, w dniu ustania tytułu ubezpieczenia, tzn. z chwilą rozwiązania umowy zlecenia oraz od pierwszego dnia miesiąca, w którym pracodawca nie opłacił składki. Ważne jest, aby pamiętąc, że pracodawca nie może odrzucić naszego wniosku. Ma on obowiązek pozytywnie rozpatrzeć naszą prośbę o opłacanie składek na ubezpieczenie chorobowe.
Zleceniobiorca może jednak korzystać ze świadczeń również wtedy, kiedy okres ubezpieczenia wygasł. Dzieje się tak w kilku sytuacjach:kiedy niezdolność do pracy powstała w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego i nie ustała po jego wygaśnięciu, kiedy choroba trwała co najmniej 30 dni i powstała nie później niż 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia, kiedy choroba trwała co najmniej 30 dni i powstała nie później niż 3 miesiące od ustania tytułu ubezpieczenia- jeżeli niezdolność do pracy była spowodowana chorobą zakaźną lub inną dolegliwością, której objawy stają się widoczne po czasie dłuższym niż 14 dni.
Opłacanie składki chorobowej gwarantuje otrzymanie zasiłków wynikających z ich uiszczania, tzn. zasiłku chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz rehabiltacyjnego. Prawo do zasiłku otrzymuje się po tzw. czasie karencji. Wynosi on 90 dni od rozpoczęcia uiszczania składki. Wyjątek stanowią dwa zasiłki: macierzyński i opiekuńczy. W ich przypadku nie jest ważny czas wyczekiwania. Zasiłek jest wypłacany od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu. Dzieje się tak niezależnie od rodzaju umowy.
Wysokość składki chorobowej wynosi 2,45% podstawy wymiaru, czyli przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Dodatkowo jego wysokość określa się na podstawie miesięcznego przychodu za pełne miesiące kalendarzowe. Wszystkie te zasady są określone w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego.
Osoby, które są zatrudnione na umowę zlecenie, nie otrzymują zasiłku ze środków zleceniodawcy. Od pierwszego dnia niezdolności do pracy, pieniądze wypłaca im Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Warto wspomnieć też, że wartość wynagrodzenia zleceniobiorcy zależy m.in. od tego, czy podlega on ubezpieczeniu społecznemu z innych tytułów niż umowa zlecenie. Płaca netto zmniejsza się więc wraz z rozpoczęciem uiszczania składki na ubezpieczenie chorobowe. Od wynagrodzenia z tytułu umowy-zlecenia odprowadza się także zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jej wysokość zależy m.in. od kosztów uzyskania przychodu.
