Poszczególne rodzaje umów, warunki zatrudnienia na nich oraz kwestie wypowiedzeń są popularnymi tematami w internecie. Zastanawiamy się, jakie obowiązki i prawa ma pracownik, a jakie pracodawca. Do czego w zasadzie obliguje nas umowa, którą podpisaliśmy i jakie bezpieczeństwo zatrudnienia nam daje? Czy może jesteśmy w sytuacji przedsiębiorcy i zastanawiamy się, czy możemy wypowiedzieć umowę pracownikowi? Wszystko zależy od tego, jaka umowa między stronami została zawarta oraz od specyfiki indywidualnej sytuacji.
Na początek przypomnijmy krótko, czym różnią się między sobą poszczególne typy umów. Umowa o pracę jest ściśle związana z kodeksem pracy. Jest najbardziej rygorystyczna, co nie musi oznaczać, że najgorsza. Umowa o pracę stanowi zgodne oświadczenie stron, w którym pracownik stwierdza, że będzie w sposób ciągły, regularny wykonywał określone czynności na rzecz pracownika, otrzymując za to zapłatę. Dzięki takiej formie porozumienia, pracownik ma dostęp do różnych przywilejów, urlopów, pracodawca nie może zbyt łatwo go zwolnić, są też odprowadzane składki ubezpieczeniowe.
Dlaczego więc umowa o pracę jest rygorystyczna?
Pracownik nie może powierzyć części swojej pracy innej osobie. Czas i miejsce wykonywania pracy są ściśle określone, nie ma więc mowy o elastycznym grafiku np. dla osób uczących się. Umowa o dzieło natomiast zakłada, że pracownik otrzyma zapłatę za zrobienie jednorazowo konkretnej rzeczy. Pracownik może wykonać zadanie osobiście lub z pomocą innego człowieka, a sposób, miejsce i czas pracy określa sobie sam. Ciężko tu też mówić o zwolnieniach – nikt nie nadzoruje bezpośrednio pracownika, a po wykonaniu zlecenia często drogi z pracodawcą naturalnie się rozchodzą.
Jak na tle tych umów wypada umowa zlecenie?
To coś pomiędzy umową o pracę a umową o dzieło. Zleceniobiorca przyjmuje na siebie pewne obowiązki, dokładnie wymienione w umowie. Często wykonuje pracę w stałym miejscu, jednak forma i czas pracy mogą ulegać zmianie. Pracodawca może wysłać w dany dzień pracownika do domu szybciej niż pierwotnie ustalano, a grafik jest elastyczny. Umowa ta nie stwarza stosunku podporządkowania. Nie ma tu obowiązku potwierdzania współpracy po jej zakończeniu, a prawa pracownika nie są aż tak dobrze chronione, jak przy umowie o pracę, chociaż składki są pobierane z wynagrodzenia. Z reguły czasu przepracowanego na umowie zlecenie nie wlicza się do lat stażu pracy.
Często przewijającym się tematem w internecie jest umowa zlecenie – wypowiedzenie
Jak zerwać taką umowę z perspektywy sfrustrowanego pracownika mającego dość swojej pracy, jak i pracodawcy niezadowolonego z zachowania osób, które zatrudnia? Jeśli to pracownik chce zakończyć współpracę, warto żeby zastanowił się, do kiedy obowiązuje jego umowa. Często bowiem umowy zlecenia stosuje się w przypadku prac wakacyjnych, dorywczych itp. na 3 miesiące lub podobny okres. Jeśli do przepracowania zostało już niewiele, najłatwiej będzie nie wypowiadać obecnej umowy, tylko nie podpisywać nowej.
Równo z dniem zakończenia obecnej umowy z naszym pracodawcą nic nas już nie łączy i możemy teoretycznie z dnia na dzień przestać przychodzić do pracy. Co, jeśli chcemy koniecznie jak najszybciej zakończyć współpracę z szefem? Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdej chwili pod warunkiem przedstawienia ważnego powodu, jakim może być na przykład choroba, zmiana miejsca zamieszkania lub nieumiejętność wykonania zlecenia przez niedokładne wskazówki przełożonych. Jeśli takiego powodu nie ma, pracownik może być odpowiedzialny za szkodę, którą przyniosła jego decyzja.
Również zleceniodawca może w każdej chwili wypowiedzieć umowę. Umowa zlecenie to stosunek oparty na wzajemnym zaufaniu stron. Teoretycznie nie trzeba nawet podawać powodów zwolnienia, jednak bywa, że w umowie zostały zapisane pewne ograniczenia, jeśli chodzi o wypowiedzenie umowy. Jeśli pracodawca zerwie umowę bez żadnego powodu, może się okazać, że pracownik będzie oczekiwał odszkodowania.
Jeśli to pracownik się zwolni, a jego zleceniodawca poniósł pewne koszty związane z zapewnieniem pracownikowi możliwości wykonania zlecenia, pracownik powinien zwrócić te koszty szefowi.
Umowa zlecenie nie podlega kodeksowi pracy, jest umową należącą do umów cywilnych i w takim charakterze jest rozpatrywana przez ewentualne sądy. Jeśli umowa została zawarta nie niezbyt długi okres i potrwa jeszcze tylko tydzień czy miesiąc, najłatwiej będzie z perspektywy zarówno pracownika, jak i zleceniodawcy, poczekać aż umowa wygaśnie i do tego momentu pozostać w pracy.
